بخشی از متن مقاله کندوکاوي پيرامون انديشة سياسي آيت‌الله سيدمحمود طالقاني حد واسط مکتب قم و نجف :
سال انتشار : 1392
تعداد صفحات :28
چکیده در این مقاله ضمن تشریح مکتب نجف و مکتب قم در مقام دو مکتب مهم و تأثیرگذار در تاریخ حوزه‌های علمیه, مبانی اندیشه سیاسی آیت‌الله طالقانی به‌تفصیل بررسی و در نهایت نتیجه‌گیری می‌شود که وی حد واسط این دو مکتب به حساب می‌آید. مکتب نجف از کهن‌ترین مکاتب حوزه‌های علمیه است و از دیرباز به منزله جریانی شناخته می‌شود که به دنبال تعمیم ولایت فقها در عصر غیبت در حوزه سیاست نبوده است. آخوند خراسانی را نماد این مکتب می‌دانند. مکتب قم نیز در جایگاه یکی از مکاتب مهم تاریخ حوزه علمیه قم قرار دارد که مؤسس آن امام خمینی (ره) است و شاخصه اصلی آن تعمیم ولایت در حوزه سیاست به شکل نظریه مترقی ولایت مطلقه و فقیه است که همان شکل تکامل‌یافته‌تر مکتب سامراست. از این‌رو آیت‌الله طالقانی در مکتب فقهی خود گرایش آشکاری به مکتب نجف و بزرگان آن از جمله میرزای نائینی دارد و از همین‌رو رساله تنبیه‌الامه وی را حاشیه‌نویسی کرده است, اما در عمل به گونه روشنی بر همراهی با نماد مکتب قم (امام خمینی) تأکید دارد. به گونه‌ای که یکی از السابقون انقلاب محسوب شده است و تلاش‌های نظری آشکاری نیز برای معرفی اسلام به منزله اندیشه‌ای اجتماعی و مخالف سکولاریسم دارد.