بخشی از متن مقاله ارزيابي توسعه بوم‌شهر در سکونتگاه‌هاي شهري استان آذربايجان‌شرقي با تأکيد بر الگوي نظري توسعه پايدار :
سال انتشار : 1396
تعداد صفحات :25
با رشد سریع جمعیّت شهری در جهان و افزایش نگرانی در مورد محیط‌زیست, چالش ایجاد شهر پایدار برای زندگی در اولویّت برنامهریزان شهری قرار گرفت و ایده بوم‌شهر واکنشی بر این نگرانی‌ها بود. ایده بوم‌شهر, یا شهر اکولوژیک را میتوان آخر یا ادامه رویکردهای توسعه شهری در چارچوب الگوی نظری توسعه پایدار دانست؛ از این رو, هدف از انجام این پژوهش, ارزیابی توسعه بوم‌شهر در سکونتگاههای شهری استان آذربایجان شرقی در چارچوب الگوی نظری توسعه پایدار است. جامعه آماری شامل 20 شهر استان آذربایجان شرقی بر پایه آمارگیری سال 1390 است. برای ارزیابی از 3 مؤلّفه اصلی امنیّت اکولوژیک, بهداشت محیط اکولوژیک و سوخت‌وساز صنعتی اکولوژیک در قالب 24 شاخص استفاده شده است. به منظور بیان اهمّیّت نسبی هریک از شاخص‌ها, از مدل ای.ان.پی و برای تحلیل داده‌ها از پرامیته استفاده شده است. نتایج حاصل از تحلیل شبکه حاکی از آن است که در میان شاخص‌های مورد پژوهش, شاخص‌های X21 (مقدار تولید گندم در زمین‌های آبی و دیم) و X11 (درصد مطلوبیت دفن اصولی) به ترتیب با کسب امتیاز 059/0 و 056/0 بیشترین اهمّیّت را در توسعه بوم‌شهر دارند. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که از مجموعه شهرهای استان آذربایجان شرقی به لحاظ برخورداری از شاخص‌های بومشهری, شهرهای میانه, سراب و تبریز به ترتیب با کسب پی.آی 369/0, 338/0 و 258/0 در رتبه اوّل تا سوّم و شهر خداآفرین با کسب پی.آی 448/0-, محرومترین شهر استان است. همچنین توزیع فضایی شهرهای در صفحه گایا حاکی از آن است که شهرهای میانه, سراب و تبریز, نزدیک‌ترین شهرها به جریان خالص هستند که از پایداری مطلوب و شهرهای هشترود, ملکان, هریس, کلیبر, عجب‌شیر, اسکو, چاراویماق, ورزقان, جلفا و آذرشهر و به‌ویژه خداآفرین دورترین شهرها از جریان خالص هستند که از پایداری نامطلوبی برخوردارند و بایستی در اولویّت برنامهریزیهای آتی قرار گیرد.