بخشی از متن مقاله ارزيابي آسيب‌پذيري اجتماعي نواحي شهري در برابر زلزله با استفاده از مدل ELECTRE (مطالعة موردي: ابهر) :
سال انتشار : 1393
تعداد صفحات :26
موضوعایمنیشهرهادربرابرمخاطراتطبیعییکیازاهدافاصلیبرنامه‌ریزیشهریاست.باتوجّه بهاینکهایرانازنظروقوعبلایاییطبیعیجزودهکشورجهاناست,مدیریتبحران‌هایبهوجودآمدهیکیازضرورت‌هاینظامبرنامه‌ریزیشهریاست.ازسویدیگروقوعبلایایطبیعیازجملهزلزلهنهتنهاباعثخساراتبهزیرساخت‌هایکالبدیوفیزیکیدرنواحیزلزله‌زدهمی‌شود,بلکهساختارهایاجتماعیآننواحیراهمتحتتأثیرقرارمی‌دهد؛ بنابراینارزیابیآسیب‌پذیریشهرهادربرابراینمخاطرات,تنهابهعناصرکالبدیوفیزیکیآنها محدودنشده,دراینراستاعناصراجتماعیاینشهرهاراهمبایدمطالعهوبررسینمود.باتوجّه بهاینمهم,هدفپژوهشحاضرارزیابیآسیب‌پذیریاجتماعینواحیچهارگانهشهرابهردربرابرزلزلهاست.در پژوهش حاضر با در نظر گرفتن عواملی همچون توزیع جمعیّت در گروه‌های سنّی پرخطر در هنگام زلزله, اشتغال, سواد, تعداد معلولان, کاربری‌های پرخطر و ... در قالب سه شاخص جمعیّت, اقتصادی - اجتماعی و فاصله فیزیکی نسبت به کاربری‌های خطرساز و ضروری بررسی شده است. روش تحقیق, کمی - تحلیلی است. در بخش مبانی نظری از روش اسنادی استفاده گردید و از روش ELECTREبرای رتبه‌بندی نواحی شهر ابهر از لحاظ شاخص‌های آسیب‌پذیری اجتماعی استفاده گردید. همچنین دراینپژوهشبرایوزندهیبهمعیارهاازمدلAHPاستفادهشدهاست.یافته‌هایحاصلازپژوهش نشان می‌دهد که آسیب‌پذیری اجتماعی نتیجه‌ای از نابرابری‌های اجتماعی در جوامع شهری است. با توجّه به تفاوت در مقدار شاخص‌ها و ویژگی‌های اجتماعی متفاوت نواحی مختلف شهر ابهر, این نواحی آسیب‌پذیری متفاوتی نسبت به همدیگر دارند به طوری که ناحیه 2 بیشترین و ناحیه 4 کمترین میزان آسیب‌پذیری اجتماعی را در برابر زلزله دارا هستند. موضوعایمنیشهرهادربرابرمخاطراتطبیعییکیازاهدافاصلیبرنامه‌ریزیشهریاست.باتوجّه بهاینکهایرانازنظروقوعبلایاییطبیعیجزودهکشورجهاناست,مدیریتبحران‌هایبهوجودآمدهیکیازضرورت‌هاینظامبرنامه‌ریزیشهریاست.ازسویدیگروقوعبلایایطبیعیازجملهزلزلهنهتنهاباعثخساراتبهزیرساخت‌هایکالبدیوفیزیکیدرنواحیزلزله‌زدهمی‌شود,بلکهساختارهایاجتماعیآننواحیراهمتحتتأثیرقرارمی‌دهد؛ بنابراینارزیابیآسیب‌پذیریشهرهادربرابراینمخاطرات,تنهابهعناصرکالبدیوفیزیکیآنها محدودنشده,دراینراستاعناصراجتماعیاینشهرهاراهمبایدمطالعهوبررسینمود.باتوجّه بهاینمهم,هدفپژوهشحاضرارزیابیآسیب‌پذیریاجتماعینواحیچهارگانهشهرابهردربرابرزلزلهاست.در پژوهش حاضر با در نظر گرفتن عواملی همچون توزیع جمعیّت در گروه‌های سنّی پرخطر در هنگام زلزله, اشتغال, سواد, تعداد معلولان, کاربری‌های پرخطر و ... در قالب سه شاخص جمعیّت, اقتصادی - اجتماعی و فاصله فیزیکی نسبت به کاربری‌های خطرساز و ضروری بررسی شده است. روش تحقیق, کمی - تحلیلی است. در بخش مبانی نظری از روش اسنادی استفاده گردید و از روش ELECTREبرای رتبه‌بندی نواحی شهر ابهر از لحاظ شاخص‌های آسیب‌پذیری اجتماعی استفاده گردید. همچنین دراینپژوهشبرایوزندهیبهمعیارهاازمدلAHPاستفادهشدهاست.یافته‌هایحاصلازپژوهش نشان می‌دهد که آسیب‌پذیری اجتماعی نتیجه‌ای از نابرابری‌های اجتماعی در جوامع شهری است. با توجّه به تفاوت در مقدار شاخص‌ها و ویژگی‌های اجتماعی متفاوت نواحی مختلف شهر ابهر, این نواحی آسیب‌پذیری متفاوتی نسبت به همدیگر دارند به طوری که ناحیه 2 بیشترین و ناحیه 4 کمترین میزان آسیب‌پذیری اجتماعی را در برابر زلزله دارا هستند.