بخشی از متن مقاله توان‌هاي اقليمي ايران براي کشت آفتابگردان ديم :
سال انتشار : 1393
تعداد صفحات :17
دانههای روغنی, اهمّیّت بسیاری در تأمین نیازهای غذایی و به طور کلّی اقتصاد ملّی دارند و به همین دلیل نیز مورد توجّه متخصّصان قرار میگیرند. مطالعات زیادی در مورد ویژگیهای گیاه آفتابگردان از جنبههای گیاهشناسی و ویژگیهای اقتصادی آن به عمل آمده است. بررسی نیازهای محیطی و بویژه نیازهای اقلیمی آفتابگردان میتواند در بهینه‌سازی مصرف آب و مدیریّت بهتر منابع آب نقش مهمّی داشته باشد. در همین باره, جهت شناسایی توانهای اقلیمی ایران برای کشت این محصول مهم, داده‌های 114 ایستگاه سینوپتیک در یک دوره 20 ساله از سال 2008 تا 1989م. جمعآوری و پردازش گردید. مقادیر مطلق و میانگین دماهای روزانه, بارش, سرعت باد در ارتفاع 2 متری از سطح زمین, ساعات آفتابی و درصد رطوبت نسبی از طریق سازمان هواشناسی کشور تهیه و مورد استفاده قرار گرفت. نواحی مستعدّ کشت با استفاده از نقشه‌های سطوح ارتفاعی, شیب, درصد آب تأمین شده از بارش, رطوبت نسبی و آستانه‌های دمایی مؤثّر بر کشت آفتابگردان, در محیط GIS شناسایی گردید. از مدل AHP جهت وزندهی و تلفیق نقشه‌ها استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که از کلّ مساحت کشور فقط 7/14 درصد دارای شرایط بسیار مناسب تا متوسّط برای کشت این گیاه است. از این میان, 6/1 درصد مساحت کشور دارای شرایط بسیار مناسب, 6/3 درصد دارای شرایط مناسب و حدود 5/9 درصد نیز دارای شرایط متوسّط جهت کشت آفتابگردان دیم است. سواحل دریای خزر بهترین شرایط را با 59 درصد تأمین آب مورد نیاز گیاه از طریق بارش و دمای مناسب در کلّ دوره رویش داراست. در خارج از این ناحیه, تنها در سواحل خلیج فارس می‌توان مناطق مناسبی را یافت. علی‌رغم انتظار, محدود شهرستان میناب با 54 درصد تأمین آب حاصل از بارش و شرایط دمایی مناسب در کلّ دور رویشی, بهترین موقعیت اقلیمی در خارج از محدوده خزری را به خود اختصاص داده است.