بخشی از متن مقاله شناسايي شرايط همديد بارشهاي حدي و فراگير در کرانههاي غربي خزر با تأکيد بر الگوهاي ضخامت جو :
سال انتشار : 1391
تعداد صفحات :33
در این پژوهش با استفاده از پایگاه داده بارش کرانههای غربی خزر, نقشههای همبارش روزانه این پهنه, از تاریخ 1/1/1340 تا 10/11/1383 روی یاختههایی به ابعاد 14×14 کیلومتر, بهروش کریجینگ میانیابی و ترسیم شد. این دادهها, دسترسی به اطلاعات 48 نقطه مکانی پهنه مطالعاتی را برای 15992 روز و امکان محاسبه مقادیر هر روز بارش, بیشینه بارش و درصد مساحت زیر بارش را فراهم آورد. بر این اساس حدیترین و فراگیرترین بارشها شناسایی و 109 روز از این بارشها, بر اساس شاخص پایه صدک 99ام, برای بررسی و تحلیل انتخاب شدند. با بهرهگیری از رویکرد محیطی به گردشی و تحلیل خوشهای پایگانی بهروش ادغام "وارد", سه الگوی گردشی ضخامت جو بین ترازهای 500-1000 هکتوپاسکال شناسایی شد. در ادامه, برای تحلیل بارشها در هر الگوی ضخامت جو, روز نماینده بر اساس ضریب همبستگی با آستانه 95درصد تعیین و در این روزها نقشههای فشار تراز دریا, ضخامت جو ترازهای 500-1000 هکتوپاسکال, توابع جبههزایی و شار همگرایی رطوبت ترازهای 500, 600, 700, 850, 925 و 1000 هکتوپاسکال ترسیم و تحلیل شد. بررسی ها نشان از استقرار فرودی بهنسبت عمیق بر بخشهای شمالی و شمال غربی دریای خزر حدفاصل دو توده آبی خزر و سیاه دارد که زمینه را برای رخداد بارشهای حدی و فراگیر در پهنه مطالعاتی فراهم میکند. تحلیل نقشههای تابع جبههزایی, وجود کانونهای جبههزایی را روی دریای خزر و اطراف آن تأیید میکند. تحلیل تابع شار همگرایی رطوبت هم نشان از نقش دریای خزر, دریای سیاه و دریاچه آرال در تأمین رطوبت بارشها دارد.