بخشی از متن مقاله واکاوي شرايط ديناميکي, ترموديناميکي و همديدي رخداد بارش‌هاي سيل‌آساي ناحي? بسيار کم بارش جنوب شرقي ايران :
سال انتشار : 1393
تعداد صفحات :24
ایران کشوری با اقلیم خشک و نیمه‌خشک است به گونه‌ای که متوسّط بارش سالانه آن حدود یک‌سوّم متوسّط بارش سالانه جهان است. قسمتهایی از پهن بارشی ایران نیز جز پهن بسیار کمبارش جنوب شرق محسوب می‌شود که ویژگی عمده این مناطق, ریزش‌های جوی با شدت‌های بالاست. در این پژوهش, دادههای مربوط به مقدار بارش روزانه 54 ایستگاه اقلیمی از ناحیه بسیار کمبارش جنوب شرق ایران که دارای آمار بالای 10 سال بودند, تهیه گردید و سپس در نرم‌افزار مت لبماتریس استانداردشدهای با آرایش (5420824) که سطرهای آن نشان‌دهند تعداد روزها و ستونهای آن نشان‌دهند آمارههای مربوط به بارش ایستگاه‌ها است, فراهم شد. با استفاده از ادغام گروهها به روش واردو فاصله اقلیدسی, روی این ماتریس تحلیل خوشه‌ایصورت گرفت و در نهایت 14 رویداد بارشی یک‌روزه با بزرگی 70 میلی‌متر, به عنوان روزهای رخداد بارشهای سنگین و سیل‌آسا شناسایی گردید. جهت شناخت عوامل دینامیک, ترمودینامیک و همدید مؤثّر در رخداد این بارشها, از دادههای شش‌ساعته مربوط به ارتفاع ژئوپتانسیل, فشار تراز دریا, دمای هوا, نم ویژه, مؤلّفه باد مداری و مؤلّفه باد نصف‌النهاری در عرض جغرافیایی 0 تا 80 درجه شمالی و طول جغرافیایی 0 تا 120 درجه شرقی استفاده شد و نقشهها به انداز یاختههای 5/25/2 درجه قوسی ترسیم شدند. یافتهها نشان داد که رخداد بارشهای سنگین پهن بسیار کمبارش جنوب شرق کشور از یک یا چند الگوی گردشی متفاوت ناشی شده‌اند ولی در اکثر مواقع رخداد این‌گونه بارشها, رویارویی کمفشار جنب قطبی با کمفشار سودان-عربستان, شرایط دگرفشار شدیدی را در راستای شمال غرب - جنوب شرق فراهم میکند. ایران کشوری با اقلیم خشک و نیمه‌خشک است به گونه‌ای که متوسّط بارش سالانه آن حدود یک‌سوّم متوسّط بارش سالانه جهان است. قسمتهایی از پهن بارشی ایران نیز جز پهن بسیار کمبارش جنوب شرق محسوب می‌شود که ویژگی عمده این مناطق, ریزش‌های جوی با شدت‌های بالاست. در این پژوهش, دادههای مربوط به مقدار بارش روزانه 54 ایستگاه اقلیمی از ناحیه بسیار کمبارش جنوب شرق ایران که دارای آمار بالای 10 سال بودند, تهیه گردید و سپس در نرم‌افزار مت لب[1] ماتریس استانداردشدهای با آرایش (5420824) که سطرهای آن نشان‌دهند تعداد روزها و ستونهای آن نشان‌دهند آمارههای مربوط به بارش ایستگاه‌ها است, فراهم شد. با استفاده از ادغام گروهها به روش وارد[2] و فاصله اقلیدسی[3], روی این ماتریس تحلیل خوشه‌ای[4] صورت گرفت و در نهایت 14 رویداد بارشی یک‌روزه با بزرگی 70 میلی‌متر, به عنوان روزهای رخداد بارشهای سنگین و سیل‌آسا شناسایی گردید. جهت شناخت عوامل دینامیک, ترمودینامیک و همدید مؤثّر در رخداد این بارشها, از دادههای شش‌ساعته مربوط به ارتفاع ژئوپتانسیل, فشار تراز دریا, دمای هوا, نم ویژه, مؤلّفه باد مداری و مؤلّفه باد نصف‌النهاری در عرض جغرافیایی 0 تا 80 درجه شمالی و طول جغرافیایی 0 تا 120 درجه شرقی استفاده شد و نقشهها به انداز یاختههای 5/25/2 درجه قوسی ترسیم شدند. یافتهها نشان داد که رخداد بارشهای سنگین پهن بسیار کمبارش جنوب شرق کشور از یک یا چند الگوی گردشی متفاوت ناشی شده‌اند ولی در اکثر مواقع رخداد این‌گونه بارشها, رویارویی کمفشار جنب قطبی با کمفشار سودان-عربستان, شرایط دگرفشار شدیدی را در راستای شمال غرب - جنوب شرق فراهم میکند. [1] -MATLAB Software [2]- Ward Linkage [3]- Euclidean Distance [4]- Cluster Analysis