بخشی از متن مقاله نقدی سندشناسانه بر احاديث مجمع البيان :
سال انتشار : 1381
تعداد صفحات :38
سخن از درآمیختگی سخن غیر معصوم با معصوم در تفسیر مجمع البیان است. نگارنده دو حقیقت تلخ درباره تفسیر ثمین مجمع البیان را که عبارتند: از بی‌دقتی نسخه نگاران منابع روایی و حدیثی تفسیر مجمع البیان در نقل شخصیت‌های واقع در سند روایات و نقل اقوال که سبب بی‌راهه روی علامه طبرسی )ره( در نقل سخن غیر معصوم به عنوان روایت شده است و نیز عدم مطابقت نسخه‌های موجود از تفسیر مجمع البیان با آنچه مؤلف نگاشته است به عنوان درآمد بحث, در آغاز آورده است و آن گاه نمونه‌های هفده‌گانه را که در آن نقل قول از ابوجعفر محمد بن جریر طبری مفسّر معروف اهل سنّت )متوفای 310 ه( به عنوان حدیث از ابوجعفر باقر )ع( در تفسیر مجمع‌البیان آورده شده است می‌آورد و در خلال نقل نمونه‌ها, شواهدی دال بر اینکه چسان این موارد نه روایت بلکه سخن و نقل قول ابوجعفر طبری است ذکر می‌کند. نگارنده موارد هفده‌گانه را تمام مشکل موجود در مجمع البیان نمی‌بیند و بر این باور است که موارد خلط و اشتباه شاید بیش از این باشد از این سبب راهکار عملی برای شناخت روایت معصوم از درایت مفسّر ابوجعفر طبری ارائه می‌دهد و آن اینکه هرگاه در مجمع البیان روایتی از ابوجعفر نقل شده باشد, همان مورد را در تفسیر تبیان شیخ طوسی که منبع نقل قول مجمع‌البیان است نگاه کنیم اگر در تبیان نیز از ابوجعفر نقل شده بود باید به تفسیر طبری مراجعه شود در همان موضوع, اگر ملاحظه شد که نظر طبری در آن موضوع همان است که به نام ابوجعفر در تفسیر مجمع‌البیان و تبیان آمده است, معلوم می‌شود, روایت نیست.